شبکه کانونهای تفکر ایران مجموعه‌ای متشکل از مراکز و گروه‌های تحلیلگر تخصصی است که از سال ۱۳۷۹ با هدف ارتقای کارآمدی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران از طریق سیاست‌پژوهی و کمک به تصمیم‌گیران و پیشنهاد سیاست‌های مناسب در حوزه‌های اقتصاد کلان، انرژی، صنعت، کشاورزی، مسکن، تعلیم و تربیت، سلامت و علم و فناوری ایجاد شده است. با توجه به گسترش فعالیت‌های این شبکه، در اردیبهشت سال ۱۳۹۳ نام این مجموعه به «شبکه کانونهای تفکر ایران» تغییر یافت.
تغییر در رویه‌های موجود در نظام تصمیمگیری دستگاه‌های دولتی و همچنین اصلاح و یا تصویب قوانین، نیازمند عزم جدی، پیگیری و تلاش فراوان است. همچنین پس از اصلاح قانون یا اتخاذ یک تصمیم، باید فرآیند اجرا مورد نظارت و ارزیابی قرار گیرد تا از اجرای مناسب یک تصمیم اطمینان حاصل شود؛ بنابراین «کانونهای تفکر عضو این شبکه» خود را صرفاً مسئول تولید فرآورده‌های فکری نمی‌دانند؛ بلکه تلاش برای تکمیل چرخه تأثیرگذاری را نیز جزء وظایف خود برمی‌شمرند. این تلاش در دایره وسیعی شامل «تولید فرآورده‌های فکری و تحلیلی» و «برگزاری جلسات متعدد با مسئولان» و «گفتمان‌سازی میان نخبگان و مردم» می‌شود.
| نام گروه | محورها و موضوعات |
| انرژی | گروه انرژی شبکه کانونهای تفکر ایران در سال ۱۳۸۹ با هدف کمک به افزایش توانمندی و ارزش‌افزوده در بخش انرژی کشور تشکیل شد. این گروه تاکنون در حوزه‌های متنوع انرژی، پژوهش‌های گسترده‌ای انجام داده و بر مبنای آن مشاوره‌های عمیقی را به متولیان امر ارائه کرده است. برخی از این حوزه‌ها عبارتند از: توسعه زنجیره ارزش نفت و گاز برای کاهش خام فروشی، بهینه‌سازی مصرف انرژی و توسعه ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر، امور بین‌الملل نفت و گاز و اصلاح نظام توسعه بالادست صنعت نفت و گاز |
| بانک | گروه بانک شبکه کانونهای تفکر ایران از تیرماه سال ۱۳۹۵ شروع به کار کرد. با توجه به اهمیت نهاد بانک و کارکردهای کلی آن، مهمترین اولویت گروه «کسب شناخت صحیح و منطبق با واقع از کارکردها و مسائل نظام بانکی» بوده است. در این راستا تمرکز بر مطالعه و تفکر پیرامون کارکردهای اصلی بانکداری و نحوه اثرگذاری بانک‌ها در اقتصاد ایران بوده است. |
| کشاورزی | گروه سیاستگذاری کشاورزی از سال ۱۳۸۹ در شبکه کانونهای تفکر ایران فعالیت خود را آغاز کرده است. در حال حاضر مهمترین رویکردها و اولویت‌های این گروه پیگیری، گفتمان‌سازی و اثرگذاری در حوزه مسائل مربوط به «خودکفایی در غذاهای اساسی» و «اصلاح ساختار نهادهای متولی بخش کشاورزی» است. |
| دیپلماسی اقتصادی | گروه دیپلماسی اقتصادی، ایران در سال ۱۳۸۹ تشکیل شد. فعالیت‌های این گروه بر دیپلماسی علم و فناوری، دیپلماسی اقتصادی و تحریم متمرکز بوده است. مهمترین رویکردها و اولویت‌های گروه در حال حاضر گفتمان‌سازی، اثرگذاری و تولید دانش در حوزه مسائل مربوط به «جنگ اقتصادی و نقش تحریم‌ها در سیاست خارجی آمریکا علیه ایران» و «دیپلماسی علم و فناوری» است. |
| حکمرانی نرم | گروه حکمرانی نرم شبکه کانونهای تفکر ایران از سال ۱۳۹۲ با رویکرد کمک به جریان‌سازی و گفتمان‌سازی در عرصه سازوکارهای تنظیم رفتار در جامعه، در قالب گروه‌های تخصصی ایتان شروع به کار کرد. این گروه از اواسط سال ۹۳ بررسی و آسیب‌شناسی نظام حقوقی و قضایی و مسائل فساد اقتصادی را به‌طور جدی‌تر دنبال کرده است. مهمترین محورهای مورد پیگیری گروه در سال ۹۵، آسیب‌شناسی، پیگیری گفتمان‌سازی و اثرگذاری در حوزه «اسناد عادی و رواج آن»، «چک»، «داوری»، «پیشگیری از فساد» و «فرایندهای قضایی» است. |
| سلامت | گروه سیاستگذاری سلامت شبکه کانونهای تفکر ایران پس از وقفه دو ساله فعالیت خود را مجدداً از سال ۱۳۹۲ آغاز نمود. این گروه با استفاده از تفکر گروهی و تجربیات جهانی در حل مسائل و مشکلات نظام سلامت، تصمیم‌سازی و جریان‌سازی در این حوزه را با هدف ترسیم وضعیت نظام سلامت مطلوب ایران در دستور کار خود قرار داده است. |
| علم و فناوری | شبکه کانونهای تفکر ایران به‌رغم داشتن سابقه طولانی و تجربه‌های موفق در حوزه سیاستگذاری علم و فناوری، در دوره‌ای فاقد گروهی منسجم و جامع در این حوزه بوده است. با توجه به اهمیت این حوزه و نیاز به فعالیت یکپارچه و هدفمند در آن، گروه اقتصاد آموزش از پاییز ۱۳۹۵ فعالیت خود را آغاز کرد. |
| مسکن | گروه مسکن شبکه کانونهای تفکر ایران از سال ۸۴ شروع به کار کرد. در سال‌های قبل اولویت‌های این گروه شامل موارد زیر می‌شد: اصلاح سیاست‌های ناظر به تولید مسکن در کشور، کنترل سوداگری در حوزه مسکن و بافت فرسوده. این گروه در سال ۱۳۹۵ به حوزه مدیریت شهری نیز ورود یافت. تصمیمات مدیریت شهری در سال‌های گذشته بالاخص در حوزه درآمدزایی ناشی از تراکم فروشی و تغییر کاربری، سبب بروز بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی شده است. با توجه به نیاز سیاست‌گذارانه و تقنینی در این زمینه، از سال ۱۳۹۵ فعالیت‌هایی در این خصوص آغاز شده است. |
| آموزش و پرورش | گروه آموزش و پرورش ایتان در سال ۱۳۸۹ با عنوان «اندیشکده تعلیم و تربیت دال» شروع به فعالیت نمود. این اندیشکده تا سال ۱۳۹۶ در موضوعاتی نظیر «ساماندهی مهد کودک‌ها»، «نظام هدایت تحصیلی»، «نظام پذیرش دانشگاه» و «سند توسعه پایدار ۲۰۳۰» فعالیت نمود. در سال ۱۳۹۶ و با تغییر در ترکیب اعضای گروه، عنوان گروه به «اندیشکده سیاست‌پژوهشی آموزش» تغییر نمود. در حال حاضر این گروه بر «بهبود نظام آموزشی رسمی» متمرکز است. هدف عملیاتی اندیشکده «ارتقای وضعیت دانش‌آموزان در شاخص‌های متناظر با اهداف نظام آموزشی» از طریق اصلاح سیاست‌های آموزشی است. مهمترین محورهای کنونی فعالیت اندیشکده عبارتند از؛ ۱. نقد آدرس‌های غلط ارائه شده برای تحول در آموزش و پرورش ۲. ساماندهی مدارس دولتی با کیفیت نظیر نمونه دولتی و استعدادهای درخشان ۳. استقرار نظام ملی ارزشیابی دانش‌آموزان و مدارس ۴. برقراری پیوند میان نتایج ارزشیابی‌ها و نظام رتبه‌بندی معلمان و مدیران ۵. اصلاح نظام استخدامی نیروی انسانی آموزش و پرورش |
| سیاستگذاری جمعیت و خانواده | گروه سیاستگذاری جمعیت و خانواده در سال ۱۳۹۴ تشکیل شد. سیاست‌پژوهی و گفتمان‌سازی در راستای «رشد کمی و کیفی جمعیت» و «کاهش اثرات پیری جمعیت در آینده» با شعار «جوان‌سازی جمعیت» در دستور کار این گروه قرار داشته است. در حال حاضر اقدام برای «کاهش سن ازدواج طی دوره تحصیل در دانشگاه» و اجرایی شدن «الگوی بومی بیمه درمان ناباروری» در اولویت کار این گروه قرار دارد. |
| حمل و نقل | گروه حمل‌ونقل از سال ۱۳۹۱ شروع به فعالیت کرد. مهمترین رویکردها و اولویت‌های این گروه در حال حاضر گفتمان‌سازی و اثرگذاری در حوزه مسائل مربوط به «ترانزیت» با محوریت حمل‌ونقل ریلی است. از همین رو در یک سال گذشته با در نظر گرفتن شبکه مسائل مربوط به حوزه ترانزیت، فعالیت‌های این گروه به «اولویت‌بندی توسعه شبکه ریلی» و «ارتقاء بهره‌وری شبکه فعلی» محدود شد. |
| اشتغال |
