الگوی مطلوب توسعه در ایران

سخنران برنامه در ادامه، به علم نانو‌‌فناوری اشاره کرد و آن را یکی از پیشرفت‌های چشمگیر در ایران دانست که توسط دکتر سلطانی به وجود آمده و سپس به نقش کلیدی مردم در توسعه تاکید کرد و افزود: دولت به معنای نظام‌مند آن هیج نقشی در توسعه ندارد و همه افرادی که از آن‌ها نام برده شده است بخشی از مناسبات جامعه هستند.

او جامعه را مجموعه افرادی دانست که برای رفع نیازهای خود با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. وی در ادامه با یادآوری بحران‌های طبیعی اخیر، همچون سیل خوزستان و زلزله کرمانشاه از حرکت‌های جمعی و همدلانه مردم، که نشانه‌ی اتحاد آنان با یکدیگر است سخن گفت. 

وی افزود ۷۰ درصد درآمد غیر نفتی ایران توسط بخش خصوصی تولید می‌شود. طبق آمار اعلام شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس ۸۰ درصد مشاغل توسط بخش خصوصی (افراد) تاسیس شده است. به فرمایش امام خمینی ‎(ره) «جنگ را مردم اداره کردند». در حالی که در تمام دنیا این ارتش‌ها هستند که جنگ را اداره می‌کنند.

همه این‌‌ها نشانگر آن است که جامعه ایران دارای مردمی قوی، زحمت کش و تلاشگر است. وی ادامه داد، در زمان حال نیز همین روند ادامه دارد. مردم در فناوری اطلاعات و کارآفرینی جلوتر از حکومت هستند.

«دولت خواهان توسعه نیست.»

جمله‌‌ای که بارها و بارها توسط سخنران جلسه بیان شد. وی در جهت شفاف کردن توضیحات خود، بیان داشت مقصود از دولت در این جمله دولت مردان نیستند. چراکه مدیران بسیاری، در بخش‌های مختلف وجود دارد که اهل تلاش بوده و خواهان توسعه هستند اما چیزی که جمله فوق را تصدیق می‌کند این است ‎که نقش این افراد در مناسبات جامعه قابل تبیین است؛ نه مناسبات دولتِ نظام‌‎مند.

عالمی با بیان مثا‌ل‌هایی در حوزه واگذاری اراضی کشاورزی، مدیریت بحران آب، صادرات و آموزش عالی دولت را مانعی در نقاط اصلی توسعه دانست. وی افزود در نگاه کلی، مردم و دولت برای توسعه کشور تلاش‎هایی کرده‌‌اند که بخشی از آن موفق و بخش دیگری ناموفق واقع شده است اما لازم به ذکر است آن بخش موفق، مدیون تلاش بخش خصوصی و مردم بوده است و دولت با مصوبات خود در زمان قبل از انقلاب و پس از آن اختلالاتی را ایجاد کرده است.

«عامل تغییر در وضع موجود چیست»؟

سوال یکی از مهمان جلسه بود که دکتر عالمی در ادامه به توضیح آن پرداخت.

عالمی در بخش دوم سخنان خود گفت: نظرات و راه‌حل‌‌های تخصیصی در هر حوزه را به متخصصان مربوطه واگذار کرده و صرفا درباره اصول‌ توسعه و چهارچوب‌ها صحبت می‌‌کنیم. وی در ادامه از چهارچوب راهکار‎ها، تحت عنوان (الگوی توسعه جامعه محور) نام برد و بیان کرد برای رعایت اصول در فرایند توسعه، دو بخش که شامل بازسازی چرخه‌های مولد مردمی و برداشتن موانع دولتی است. مورد بحث قرار می‌گیرد. 

عالمی در توضیح بازسازی چرخه‌‌های مولد مردمی گفت:

هم‌اکنون توسعه توسط مردم در جامعه جاری است اما به دلیل محدودیت‌های موجود، نقش مردم ضعیف شده است. وی ادامه داد هر جامعه‌ای برای تامین خواسته مردم روش هایی را اعمال می‌کند. زمانی که روش‌های موجود قادر به پاسخ‎گویی خواسته‌های عمومی مردم جامعه نباشد، چرخه غیر‌مولد شکل می‌گیرد. عالمی برای مثال چرخه غیرمولد، به بحث اشتغال اشاره کرد و گفت: روش‌های موجود راضی کننده نیست و میزان بیکاری در جامعه چشم‌گیر است.

او روش تامین خواسته عمومی را این‌گونه تعریف کرد: مجموعه‌‌ای از فرایند‌ها که در نظر دارد خواسته‌‌های مردم را تامین کند. برای مثال از زمان مراجعه بیمار به مراکز درمانی تا زمانی که بهبودی کامل را به دست بیاورد، فرایندی طی می‌شود که اگر نتیجه‌‎‎‌ی مطلوب در زمان مورد نظر و با کیفیت مورد نظر حاصل شود آن را چرخه مولد می‌نامند.